In het vorige deel van de serie “Portugese Koningen” zagen we dat er een einde aan de dynastie van Avis kwam toen de Spaanse koning Filips II (of Filipe I van Portugal) de macht in Portugal greep. Hiermee was hij de eerste koning in Portugal van de “Dinastia Filipina”, van het machtige Huis Habsburg. Hij is ongetwijfeld één van de koningen met de langste vorstentitel uit de geschiedenis, ten gevolge van het enorme aantal bezittingen (waaronder de Nederlanden). Desondanks was hij weinig tot niet buiten Spanje te vinden. Slechts één maal verliet hij zijn vaderland: van 1580 tot 1583 was hij in Portugal om daar orde op zaken te stellen.
De Portugezen noemen de periode van de Spaanse overheersing de “União Ibérica”, oftewel de Iberische eenheid. Dit heeft een vrij positieve klank, terwijl je zou verwachten dat de Portugezen niet blij waren onder het Spaanse juk. Tijdens het bestuur van Filips II was er echter weinig ontevredenheid onder de bevolking. Filips gunde de Portugezen een grote mate van autonomie: zo was het Spanjaarden verboden ambtelijke functies in Portugal te bekleden, bleven de taal en de munt dezelfde en bleef het bestuur van de overzeese gebieden gewoon in Portugese handen. Filips stelde verder een vijfkoppig bestuur van Portugezen aan, de zogenaamde Conselho de Portugal, dat het land moest besturen in zijn afwezigheid. Eén van deze mannen was Cristóvão de Moura, die Filips in het zadel had geholpen in Portugal.
Eén van Filips´ grootste kwaliteiten was de administratieve organisatie van zijn rijk. Hiervan profiteerde ook Portugal. Hij voerde hervormingen door op financieel, judicieel en legislatief gebied en wist een interne stabiliteit te creëren die voorheen ver te zoeken was. Verder deed Portugal haar voordeel op het gebied van de handel. De eenheid met Spanje bood aanzienlijk meer afzetmarkten voor Portugese producten en export naar Spanje werd aanmerkelijk aantrekkelijker door het wegvallen van de invoerheffing.
Het enige wat Portugal aan te merken zou kunnen hebben was het meegezogen te worden in de conflicten met Frankrijk en Engeland. In 1588 besloot Filips II de befaamde Armada er op uit te sturen voor een aanval op Engeland. Hierbij werden ook zesendertig Portugese schepen meegestuurd, waarvan er vrijwel geen één terugkeerde.
Filips II bestuurde Portugal tot zijn overlijden in 1598. In Spanje kreeg hij de bijnaam O Prudente, de Verstandige, vanwege zijn persoonlijke karakter en het vermogen om de interne rust in zijn enorme rijk te waarborgen. Voor Portugal was hij ook zeker “O Prudente”. Pogingen om alsnog een Portugese troonopvolger aan de macht te krijgen kregen nauwelijks steun onder de bevolking. Filips II ligt begraven in El Escorial, het beroemde paleis en klooster dat hij niet ver van Madrid liet bouwen.
Lees ook:Portugese koningen deel XIX: O Pio
Lees ook:Portugese Koningen deel XX: O Grande
Lees ook:Portugese koningen deel XVII: O Casto
Lees ook:Crypte uit zeventiende eeuw onder parlement gevonden
Lees ook:Portugese koningen deel XVI: O Desejado